U młodych osobników niektórych gatunków grzybów, czy po obróbce termicznej owocników zawartość czynnika toksycznego jest na tyle niewielka, że nadają się do spożycia. Z tego względu zwykle wyróżnia się gatunki bezwzględnie i fakultatywnie trujące.
Dalszy podział grzybów trujących dzieli je na 7 grup biorąc pod uwagę działanie na człowieka[potrzebne źródło]:
| Nr gr. | Charakter działania | Typowe objawy | Najważniejsze toksyny | Przykłady gatunków grzybów |
|---|---|---|---|---|
| 1 | cytotoksyczne | opóźnione działanie – skrajnie do kilku dni; cytotoksyczne uszkodzenie nerek, wątroby, O.U.N, ból brzucha, torsje, b. silna biegunka | amanityna, fallotoksyna, orellanina | muchomor sromotnikowy i podgatunki, hełmówka obrzeżona, niektóre czubajki, zasłonak rudy |
| 2 | ośrodkowe | opóźnione działanie – kilka godzin; uszkodzenie nerek i wątroby (rzadko ze śpiączką wątrobową), zaburzenia koordynacji i świadomości, konwulsje, ból brzucha, torsje, silna biegunka (czasem z krwią) | gyromitryna | piestrzenica kasztanowata |
| 3 | blokowanie przemian etanolu | tylko po wypiciu alkoholu: pobudzenie, lęk, metaliczny smak w ustach, wymioty | kopryna | czernidłaki |
| 4 | obwodowe | zwężenie źrenic, ślinotok, biegunka, torsje, bradykardia, spadek ciśnienia tętniczego | muskaryna | strzępiak ceglasty, czerwony i in.; lejkówka odbielona; borowik grubotrzonawy, ponury i szatański |
| 5 | quasi-atropinowe | naprzemienne pobudzenie i senność, biegunka, wymioty, ból głowy, zawroty głowy, brak koordynacji ruchu, zaburzenia widzenia i omamy | muscymol, kwas ibotenowy, muskaryna | muchomor czerwony |
| 6 | halucynogenne | halucynacje, uczucie błogostanu lub psychoza, wymioty; zobacz grzyby halucynogenne | psylocybina, psylocyna | łysiczki (np łysiczka lancetowata) |
| 7 | gastrotoksyczne | nudności, biegunka, wymioty i in. | szereg trucizn | niektóre borowiki, pieczarki, mleczaje, tęgoskóry, gąski, olszówki i in. |
| 8 | podobne do zatruć muchomorami | biegunka, zaparcia, wymioty | fascykulole | maślanka wiązkowa |
Lista gatunków grzybów trujących
- Grzyby śmiertelnie lub silnie trujące
- gąska tygrysowata (Tricholoma pardinum)
- muchomor czerwony (Amanita muscaria)
- muchomor jadowity (Amanita virosa)
- muchomor królewski (Amanita regalis)
- muchomor plamisty (Amanita panterina)
- muchomor sromotnikowy (Amanita phalloides)
- pieczarka żółtawa (Agaricus xanthodermus)
- piestrzenica kasztanowata (Gyromitra esculenta)
- piestrzenica olbrzymia (Gyromitra gigas)
- strzępiak ceglasty (Inocybe patouillardii)
- strzępiak gwiaździstozarodnikowy (Inocybe asterospora)
- strzępiak strzępiasty (Inocybe fastigiata)
- tęgoskór brodawkowany (Scleroderma verrucosum)
- wieruszka zatokowata (Entoloma sinuatum)
- zasłonak rudy (Cortinarius orellanus)
- Grzyby średnio lub słabo trujące
- borowik szatański (Boletus satanas) – bardzo rzadki w Polsce (tylko 2 stanowiska)
- borowik purpurowy (Boletus rhodoxantus)
- krowiak podwinięty (Paxillus involutus) – szkodliwy, dawniej uważany za jadalny
- łysiczka lancetowata (Psilocybe semilanceata) – trujący, o silnych właściwościach psychoaktywnych
- tęgoskór pospolity (Scleroderma citrinum)
- Grzyby słabiej trujące, trujące w pewnych tylko okolicznościach lub podejrzane o trujące własności
- borowik ceglastopory (Boletus erythroporus) – jadalny, ale niedogotowany lub niedosmażony jest trujący !
- borowik grubotrzonowy (Boletus calopus)
- buławinka czerwona (Claviceps purpurea) – zarodniki trujące
- czernidłak pospolity (Coprinus atramentarius) – trujący w połączeniu z alkoholem
- gałęziak strojny (Ramaria formosa) – trujący
- gąska oddzielona (Tricholoma sejunctum) – u niektórych ludzi może wywołać zatrucia
- gąska rózgowata (Tricholoma virgatum) – lekko trująca
- gąska siarkowa (Tricholoma sulphureum) – lekko trująca
- gąsówka mglista (Lepista nebularis) – nietrująca, ale u niektórych ludzi może wywołać dolegliwości żołądkowe
- gołąbek cukrówka (Russula alutacea) – jadalny, ale surowy jest szkodliwy
- gołąbek przydrożny (Russula sardonia) – lekko trujący
- gołąbek Queleta (Russula queleti) – lekko trujący
- goryczak żółciowy (Tylopilus felleus) – niejadalny, przez niektórych uważany za trujący
- koronica ozdobna (Sarcosphaera crassa) – trująca w stanie surowym
- kruchaweczka omszona (Psathyrella velutina) – prawdopodobnie trująca
- maślanka wiązkowa (Hypholoma fasciculare) – trująca
- muchomor cytrynowy (Amanita citrina) – lekko trujący
- muchomor narcyzowy (Amanita gemmata) – lekko trujący
- muchomor porfirowy (Amanita porphyria) – słabo trujący
- opieńka miodowa (Armillariella mellea) – doskonały grzyb jadalny, ale dla niektórych ludzi surowe owocniki są szkodliwe (wodę po gotowaniu należy odlać !)
- pieczarka płaska (Agaricus placomyces) – trująca
- skórzak cynamonowy (Dermocybe cinnamomea) – prawdopodobnie trujący
- skórzak krwisty (Dermocybe sanguinea) – prawdopodobnie trujący
- wieruszka pogięta (Entoloma rhodopolium) – trująca
- wilgotnica stożkowata (Hygrocybe conica) – prawdopodobnie trująca
- zasłonak brodaty (Cortinarius varius) – lekko trujący
- zasłonak odwinięty (Cortinarius armillatus) – prawdopodobnie trujący
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz